Ο Δήμος Αμοργού σε συνεργασία με τον ερευνητή Δρ. Παναγιώτη Λιαρόπουλο και με την αρωγή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) του Ιδρύματος Fullbright και του Center for Hellenic Music and Culture, δημιούργησε το cycladesfolkmusic.com, το πρώτο Ψηφιακό Οπτικοακουστικό Αρχείο Παραδοσιακής Μουσικής της Αμοργού και των Νησιών της, της Δονούσας, της Ηρακλειάς, της Κέρου, των Κουφονησίων και της Σχοινούσας.
Το αρχείο φιλοξενεί όλες τις υπάρχουσες πηγές, ηχητικές, οπτικές, έντυπες και προφορικές, που αφορούν την οργανική και φωνητική παραδοσιακή μουσική, το χορό και τη λαϊκή ποιητική παράδοση των νησιών.
Η έναρξη λειτουργίας του Ψηφιακού Οπτικοακουστικού Αρχείου Παραδοσιακής Μουσικής της Αμοργού και των Νησιών της, έγινε στις 4 Αυγούστου 2024, στην κατάμεστη πλατεία της Λόζας, στη Χώρα Αμοργού, σε μια συγκινητική εκδήλωση για την παράδοση και την ιστορία των Κυκλάδων.
Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο Δήμαρχος Αμοργού Ελευθέριος Καραΐσκος, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Berklee College of Music Πάνος Λιαρόπουλος, ο πρωτοπρεσβύτερος Θωμάς Συνοδινός, προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και ο διευθύνων του Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Ευάγγελος Καραμανές.
O Δήμαρχος Αμοργού Ελευθέριος Καραΐσκος χαρακτήρισε την εκδήλωση ως «…μια ξεχωριστή γιορτινή ημέρα, για την οποία αισθάνομαι υπερήφανος, ως Αμοργιανός, ως Κυκλαδίτης, ως Έλληνας» και τόνισε πως «…το όραμα για την διάσωση, τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση και διάδοση της παραδοσιακής μουσικής της Αμοργού και των Μικρών Κυκλάδων γίνεται πραγματικότητα». Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Αμοργού αναφέρθηκε στην ιστορία της δημιουργίας και στην αξία του Ψηφιακού Αρχείου, τις επόμενες δράσεις που θα ακολουθήσουν για τον εμπλουτισμό του, ευχαρίστησε όσους συνέβαλαν στη υλοποίηση του οράματος και κατέληξε, «…η μουσική μας παράδοση ταξιδεύει πια στο μέλλον κρατώντας ζωντανή τη μνήμη και τις αξίες μας. Η διάσωση της παραδοσιακής μουσικής της Αμοργού και των Μικρών Κυκλάδων ξεπερνάει τα σύνορα της Ελλάδας – είναι πλέον μια παγκόσμια κληρονομιά. Είναι όμως κυρίως – και αυτό είναι το επίτευγμα – μια ζωντανή παράδοση. Η μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση που παίρνουμε σήμερα είναι οι δεκάδες νέοι μουσικοί μας, αρκετοί από τους οποίους βρίσκονται σήμερα εδώ και μας συγκινούν με την παρουσία τους. Γιατί η διάσωση της παράδοσης, η διατήρηση της ιστορικής μας κληρονομιάς, η προστασία της ταυτότητας της Αμοργού δεν είναι θέμα εκπόνησης μιας επιστημονικής διατριβής ούτε συλλογής αρχειακού και μουσειακού υλικού, αλλά περνάει μέσα από την καθημερινότητα των κατοίκων του νησιού μας, μέσα από τις γενιές που την υιοθετούν ως βίωμα, την καλλιεργούν την συνεχίζουν και την εξελίσσουν. Αυτά τα νέα παιδιά μας κάνουν υπερήφανους για το παρόν και αισιόδοξους για το μέλλον. Σας καλώ όλους να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την προσπάθεια αυτή. Να στηρίζουμε το παρόν και το μέλλον του τόπου μας – της πατρίδας μας».
Ο καθηγητής και ερευνητής Δρ. Πάνος Λιαρόπουλος επεσήμανε ότι παραδίδεται στη Δημοτική Αρχή της Αμοργού, στους δημότες των νησιών και στην Ελληνική και διεθνή επιστημονική και ευρύτερη κοινότητα, ολοκληρωμένο, το Ψηφιακό Οπτικοακουστικό Αρχείο Παραδοσιακής Μουσικής της Αμοργού και των Νησιών της, στη μορφή μιας ελεύθερα προσβάσιμης διαδικτυακής βάσης δεδομένων. Ο κ. Λιαρόπουλος έκανε μια αναλυτική παρουσίαση της πορείας του οράματός του που έγινε πράξη, αναφέρθηκε σε όσους συνεργάστηκαν, υποστήριξαν οικονομικά και συνέβαλαν στην υλοποίηση του έργου τονίζοντας πως «…το αρχείο είναι ουσιαστικά μια ψηφιακή συλλογή αναμνήσεων, ανθρώπινων ιστοριών, μουσικών και άλλων… στο άκουσμα αυτών των φωνών, της μουσικής, των τραγουδιών και των ιστορικών αφηγήσεων, μοιάζει να αναδύεται ξαφνικά η συλλογική μας μνήμη, η οποία μας καλεί να αναμετρηθούμε μαζί της. Το Αρχείο βεβαίως είναι ταυτόχρονα και ένα επιστημονικό έργο στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται ακριβώς αυτό: η διάσωση και απόδοση στους μεταγενέστερους μέρους της συλλογικής μνήμης των κοινοτήτων ενός, σχετικά δυσπρόσιτου για χρόνια, αιγαιοπελαγίτικου νησιωτικού συμπλέγματος. Στόχος ήταν η συστηματική καταγραφή και αποτύπωση δεκαετιών μουσικής, χορευτικής και ποιητικής πράξης καθώς και η καταγραφή ιστορικών πληροφοριών για πολλές γενιές τοπικών μουσικών, ως πηγές για μελλοντική έρευνα και ως μέρος της εθνικής αλλά και της παγκόσμιας παραδοσιακής πολιτιστικής κληρονομιάς».
Ο Αμοργιανός πρωτοπρεσβύτερος Θωμάς Συνοδινός, προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην πολύτιμη αποστολή του Αρχείου για τη διάδοση της παράδοσης στις επόμενες γενιές, τόνισε την σημαντική υποστήριξη του ΙΣΝ στην υλοποίηση του και συνεχάρη το Δήμαρχο Αμοργού, τον Δρ. Πάνο Λιαρόπουλο και όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του.
Στο δικό του χαιρετισμό ο διευθύνων του Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Ευάγγελος Καραμανές, μίλησε για τη συνεργασία του Κέντρου Λαογραφίας με τους δημιουργούς του Αρχείου και τη σημασία που θα έχει για την διάσωση και διάδοση της παράδοσης στις επόμενες γενιές.
Έντονη συγκίνηση κατέκλυσε τη Λόζα όταν ο Δήμαρχος Αμοργού αναφέρθηκε στον αείμνηστο Μάρκο Γαβρά, «…ο Μάρκος θα μυήσει τον Πάνο Λιαρόπουλο στην Αμοργιανή Παραδοσιακή Μουσική, θα τον εμπνεύσει και θα εμπνευστεί αφού το όνειρο και ο ενθουσιασμός είναι κοινός, θα μοιραστεί μαζί του το πλούσιο ηχητικό, φωτογραφικό, αρχειακό και κυρίως γνωστικό υλικό του και θα αποτελέσει ο ίδιος το ζωντανό πρότυπο της διάδοσης της παραδοσιακής δεξιοτεχνίας από γενεά σε γενιά, αλλά και της μοναδικής αξίας της δημιουργίας του αρχείου για την διατήρηση αυτής της ιδιαίτερης παράδοσης για τις επόμενες γενεές…» τόνισε ο κ. Καραΐσκος.
Η εκδήλωση, που συντόνισε η δημοσιογράφος Μίνα Μαύρου και μεταδόθηκε ζωντανά από το SYROS TV1 ολοκληρώθηκε με παραδοσιακή Αμοργιανή μουσική και τραγούδια από τους Γιακουμή και Γιώργο Γαβρά.
Παρακολουθήστε όλη την εκδήλωση εδώ: https://www.youtube.com/live/sgeD9b08z3s
