Σε συνδυασμό με την ετήσια «Γιορτή του ψαρά» στα Κατάπολα, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος εγκαινιάζει την έκθεση Τέχνες της θάλασσας, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 14 έως τις 22 Ιουνίου στον Αθλητικό, Ναυτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Αμοργού. Η έκθεση εστιάζει στη μακρά παράδοση της αλιευτικής δραστηριότητας του νησιού, καθώς και σε νέα μοντέλα πολιτιστικής και περιβαλλοντικής δράσης που απαιτούνται λόγω των ριζικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών μετασχηματισμών στην περιοχή.
Η έκθεση στην Αμοργό καλεί τους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού να εξερευνήσουν την αλιευτική κληρονομιά μέσα από φωτογραφικές αρχειακές εγκαταστάσεις του Jacob Moe και φωτογραφίες-ντοκουμέντα του Maurizio Borriello, που επαναπροσδιορίζουν το θαλάσσιο περιβάλλον των Κυκλάδων ως παλίμψηστο γνώσης και πολιτισμού.
Στις 16 Ιουνίου στις 20.00, σε συνεργασία με την Κινηματογραφική Λέσχη Αμοργού στο χωριό Βρούτση, παρουσιάζεται ένα πρόγραμμα προβολών ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για τις αλιευτικές πρακτικές και τις ξυλοναυπητικές δραστηριότητες στην Αμοργό και και σε άλλες παράκτιες περιοχές.
Οι Τέχνες της θάλασσας αποτελούν μια σειρά εκθέσεων στην Αμοργό και την Αθήνα σε επιμέλεια των Maurizio Borriello και του Jacob Moe, που παρουσιάζει το Δίκτυο Αρχιπέλαγος σε συνεργασία με τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού και το Goethe-Institut Athen, με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος.
Προσεγγίζοντας «από τα κάτω» την ανεύρεση και τη διατήρηση της κοινοτικής κληρονομιάς, οι εκθέσεις Τέχνες της θάλασσας αναδεικνύουν τις λιγότερο απτές και μνημειώδεις μορφές της ναυτικής κουλτούρας και των σημερινών ξυλοναυπηγικών, αλιευτικών και ναυτιλιακών κοινοτήτων στην Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Πάρο, τη Σαντορίνη και τη Σύρο. Μέσα από αρχειακό υλικό, φωτογραφίες-ντοκουμέντα, ηχητικά κολάζ και ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, οι Τέχνες της θάλασσας υπογραμμίζουν τη συνεχή σημασία τους με στόχο τη διασφάλιση της ύπαρξή τους στο μέλλον.
Τόσο το ιστορικό αρχειακό υλικό όσο και τα σύγχρονα οπτικοακουστικά τεκμήρια είναι το αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του 2023-24 από το Δίκτυο Αρχιπέλαγος στο πλαίσιο του πρότζεκτ Ναυτικές τέχνες των Κυκλάδων, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά στη διαδικτυακή πλατφόρμα του οργανισμού ως διαδραστικός ψηφιακός χάρτης.
Βιογραφικά Επιμελητών
Ο Δρ. Maurizio Borriello είναι ναυτικός εθνογράφος, ναυπηγός και φωτογράφος/βιντεογράφος ντοκιμαντέρ. Έχει εργαστεί σε διάφορα ναυτικά μουσεία και κέντρα συντήρησης πλοίων στη Νορβηγία αναστηλώνοντας ξύλινα πλοία που αναγνωρίζονται ως ιστορικοί ναυτικοί θησαυροί από τη Νορβηγική Διεύθυνση Πολιτιστικής Κληρονομιάς και έχει διεξαγάγει εκτεταμένη επιτόπια έρευνα σε ναυπηγεία στη Νοτιοανατολική Ασία, την Ινδία και τη Μεσόγειο. Η διδακτορική του έρευνα επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης μεθόδου ναυπήγησης ξύλινων σκαφών, συνδυάζοντας σύγχρονες τεχνολογίες με τεχνικές που καταγράφηκαν και τεκμηριώθηκαν κατά τη συγκριτική εθνογραφική μελέτη του. Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως εκπαιδευτής ναυπήγησης σκαφών στην Albaola Itsas Kultur Faktoria. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στις Ασιατικές και Αφρικανικές Γλώσσες και έχει λάβει τον διδακτορικό του τίτλο του από το Πανεπιστήμιο της Naples l’Orientale.
Ο Jacob Moe είναι ντοκιμαντερίστας και, αρχειονόμος. Είναι ιδρυτής και επικεφαλής ερευνητής του Δικτύου Αρχιπέλαγος, μιας πρωτοβουλίας για την έρευνα και τεκμηρίωση της οπτικοακουστικής κληρονομιάς, του πολιτισμού και της υλικής γνώσης στα νησιά των Κυκλάδων. Ως παραγωγός ταινιών και ραδιοφώνου, έχει ηγηθεί της επιτόπιας εργασίας και προγραμμάτων που βασίζονται στις κοινότητες στο Αιγαίο και τη Βραζιλία, σχετικά με θέματα όπως ο τοπικός υλικός πολιτισμός, οι παραδοσιακές τέχνες και τα εγχώρια μέσα. Είναι κάτοχος πτυχίου Πολιτικών Επιστημών από το Pomona College και έχει MFA στην Κοινωνική Τεκμηρίωση από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Santa Cruz, και έχει λάβει υποτροφίες για ανεξάρτητη έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο και στην Ακαδημία Αθηνών, μεταξύ άλλων.
Σχετικά με το Δίκτυο Αρχιπέλαγος
Τα νησιά του Αιγαίου είναι καταφύγια διασπορικού πολιτισμού, παραδοσιακής γνώσης και βιοποικιλότητας. Ωστόσο, σήμερα, επιταχυνόμενες αλλαγές όπως ο υπερτουρισμός και η παγκόσμια κλιματική κρίση ασκούν τοπικές πιέσεις σε αυτές τις παράκτιες κοινότητες, απειλώντας τα συστήματα γνώσης τους και τις περιβαλλοντικές ισορροπίες. Σε αυτό το πλαίσιο, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος αντιλαμβάνεται τις Κυκλάδες ως εργαστήρια επιτόπιας έρευνας, προγραμμάτων φιλοξενίας, εκδόσεων, ψηφιακών έργων και δημόσιων προγραμμάτων. Η πρωτοβουλία λειτουργεί στη διασταύρωση των οπτικοακουστικών πρακτικών, της πολιτιστικής ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, παρέχοντας ελεύθερη πρόσβαση στις ψηφιακές συλλογές της, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής μνήμης μέσω των δράσεων τεκμηρίωσης και του δημόσιου προγράμματός της.
Εγκαίνια: 14 Ιουνίου, 19:00
Αθλητικός Ναυτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Αμοργού
Κατάπολα, Αμοργός
Αιγιάλη, Κατάπολα, Αγία Άννα, Καλοταρίτισσα: τέσσερις κόμβοι αλιευτικής δραστηριότητας της Αμοργού.
