Το πανηγύρι της Αγιας Παρασκευής στην Κάτω Μεριά της Αμοργού είναι το μεγαλύτερο σε ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα με πλήθος κόσμου να δίνει κάθε χρόνο ραντεβού στο νησί μόνο και μόνο για να παρευρεθεί σε αυτή τη γιορτή. Περισσότερα από 3.500 με 4.000 άτομα στις 25 Ιουλίου παρευρίσκονται στον εσπερινό και τιμούν με την παρουσία τους την Αγία.
Οι Αμοργιανοί προετοιμάζονται για αυτή την ημέρα από της Αγίας Μαρίνας, στις 17 Ιουλίου. Η διαδικασία μπορεί να φαίνεται κοπιαστική αλλά είναι ιδιαιτέρως ευχάριστη. Όλος ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία σιτάρι προκειμένου να γίνει αλεύρι και να φτιαχτούν με αυτό τα ψωμιά. Οι γυναίκες αναλαμβάνουν το αλεύρι ενώ οι άντρες μαζεύουν ξύλα και φροντίζουν τα καζάνια. Την ίδια ημέρα οι Αμοργιανοί σε ένα μεγάλο καζάνι φτιάχνουν φαγητό για όσους εργάζονται εκείνη τη στιγμή αλλά και για όσους περνούν τυχαία από εκεί.
Η εκκλησία είναι πλήρως εξοπλισμένη καθώς γύρω από αυτή υπάρχουν τραπεζαρίες, σφαγία, καφενείο, μαγειρείο, και ψυγεία. Για το πανηγύρι και τον κόσμο του απαιτούνται τουλάχιστον 1800 κιλά κρέατος. Όλα αυτά βέβαια είναι προσφορά των κατοίκων της Κάτω Μεριάς. Φέτος μέχρι τις 23 του μηνός είχαν σφάξει τουλάχιστον εφτά μοσχάρια.
Για το παραδοσιακό πατατάτο χρειάζονται 150 κιλά κρέας και 180 κιλά πατάτες. Από αυτή την ποσότητα βγαίνουν 800 μερίδες οι οποίες προσφέρονται αποκλειστικά και μόνο σε πήλινο. Κριθαράκι γιουβέτσι, γίδες βραστές, κοφτό με μυζήθρα αμοργιανή, πατσάδες από τις γίδες και τα μοσχάρια, παραδοσιακό ξυδάτο αποτελούν τα υπόλοιπα εδέσματα της γιορτής. Οι ντόπιοι έχουν φροντίσει και για όσους νηστεύουν, μαγειρεύοντάς τους ρεβύθια. Για όλα αυτά χρησιμοποιούν τουλάχιστον 13 με 15 τεράστια καζάνια.
Χειροποίητα είναι και τα ψωμιά που φτιάχνουν. Το ζύμωμα φέτος ξεκινά στις 23 Ιουλίου το μεσημέρι και τελειώνει το βράδυ της επόμενης ημέρας. Το εφτάζυμο, όπως το ονομάζουν είναι μαύρο ψωμί φτιαγμένο με ντόπιο αλεύρι και με προζύμι.
Μετά τις ψαλμωδίες του εσπερινού ο οποίος πραγματοποιείται χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θήρας, Αμοργού και Νήσων κ.κ. Επιφανίου τη σειρά θα πάρουν τα βιολιά, οι χοροί και τα τραγούδια.
Σε ολόκληρο τον κόσμο προσφέρονται τα φαγητά που με πολύ κόπο και μεράκι έχουν φτιάξει οι Αμοργιανοι, άφθονο κρασί και μπίρες. Το κέφι και ο χορός κρατάει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Το βράδυ οι ντόπιοι θα ξαναγεμίσουν τα καζάνια και για να είναι έτοιμοι για την επόμενη ημέρα. Ανήμερα της γιορτής της Αγίας στις 26 Ιουλίου μετά τη λειτουργία που τελείται στην εκκλησία, θα προσφερθεί στον κόσμο πατατάτο και ξυδάτο.
Για όποιον παρευρεθεί, το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής αποτελεί μια μοναδική εμπειρία. Οι ντόπιοι με ευλάβεια κάθε χρόνο τιμούν την Αγία, προετοιμάζονται για το πληθος κόσμου που επισκέπτεται το νησί τους και διοργανώνουν τη μεγαλύτερη γιορτή σε ολόκληρο το Αιγαίο.
φωτογραφίες : Αντώνης Π.Βεκρής