Το μεγαλύτερο πανηγύρι των Κυκλάδων πραγματοποιήθηκε και φέτος μετά από 7 και πλέον ολόκληρες ημέρες προετοιμασίας, διαθέτοντας δωρεάν φαγητό και κρασί σε χιλιάδες κόσμο στη χάρη της Αγίας Παρασκευής, προστάτιδας της περιοχής της Κάτω Μεριάς νότια της Αμοργού.
Μια κρεατοπανύγηρις-γιορτή με προσφορά κρέατος-όπως λέγεται στα αμοργιανά αφού η εικόνα της Αγίας Παρασκευής βρέθηκε σε έναν δύσβατο τόπο, γεμάτο θάμνους και σκινιές, από έναν βοσκό τον Γιωργάκη του Κωστή του Κωβαίου. Στο σημείο αυτό κτίστηκε και η εκκλησία και έκτοτε όλοι οι κτηνοτρόφοι του νησιού δωρίζουν κρέας που θα μαγειρευτεί παραδοσιακά και θα προσφερθεί στην γιορτή της Αγίας.
Για τους ντόπιους η 17η Ιουλίου σηματοδοτεί τη στιγμή που αρχίζουν τα «περετιά» οι προετοιμασίες δηλαδή για τη μεγάλη ημέρα. Αμοργιανοί όλων των ηλικιών αλλά και ξένοι προσκυνητές αφήνουν πίσω τις υποχρεώσεις, φορούν τις ποδιές τους και χαρίζουν ψυχή και σώμα στην διοργάνωση αυτού του τόσο μεγάλου πανηγυριού, που δεν είναι άλλο από μια γιορτή προσφοράς, αγάπης και συνεργασίας.
Κάθε μέρα αυτής της εβδομάδας είναι αφιερωμένη σε κάτι ώστε να είναι όλα έτοιμα στην ώρα τους. Ένα πολύβουο καλοκουρδισμένο μελίσσι ανθρώπων που λειτουργεί από τα ξημερώματα μέχρι αργά το βράδυ. Χωρισμένοι σε θέσεις-πόστα κινούνται ακούραστα ανάμεσα στο μακεποιό, τον φούρνο, τα σφαγεία, τα τραπέζια με τις κοπές, τα μαγειρία, τα καζάνια. Τα πειράγματα ανάμεσα τους δε λείπουν, οι αγκαλιές, τα γέλια, το κοίταγμα στα μάτια αφού έτσι συνεννοούνται για να καταλάβουν αν πρέπει να αντικαταστήσουν κάποιον που κουράστηκε.
Οι τράπεζες-οι χώροι δηλαδή που ετοιμάζεται και καταναλώνεται το φαγητό-θα ανοίξουν με τους υπηρέτες-τους ανθρώπους που βοηθούν-να ρωτούν τους υπευθύνους τον Βαγγέλη τον Μενδρινό τον αρχιμάγειρα και την Ευδοκία Νομικού την παλαιότερη των γυναικών για τον συντονισμό της κουζίνας. Νήπια από 4 χρονών, ηλικιωμένοι-ες με μαγκούρες και φουτάδες, νέοι και νέες θα τιμήσουν τη Χάρη της Αγίας και θα βάλουν ένα μικρό χέρι βοηθείας σε αυτήν τόσο μεγάλη και αξιέπαινη προσπάθεια.
Τα φτάζυμα ζυμωτά ψωμιά με το μυστικό στο προζύμι και το ζύμωμα που περνάει από γενιά σε γενιά, θα ετοιμαστούν από τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες με την βοήθεια των νεότερων. Τα φρύγανα και τα ξύλα για τους φούρνους και τα καζάνια θα θα συγκεντρωθούν μαζί με όλα τα υλικά-προφορές από τον κόσμο ως τάξιμο στην Αγία Παρασκευή. Δεκάδες κιλά κρέατος, πατάτας, κρεμμυδιού και σκόρδων για το πατατάτο και το ξυδάτο θα καθαριστούν και θα κοπούν στο χέρι.Το σιτάρι για τον κοφτό θα βράσει, η μυζήθρα θα τριφτεί και θα γίνει κρέμα στο γουδί με προσεκτικές κινήσεις για να μην κόψει.Τα πηλίνια-τα ειδικά πήλινα πιάτα-θα μπουν στις θέσεις τους, το κρασί και το νερό στις ειδικές κανάτες, το ψωμί κομμένο στα πανέρια.
Άντρες μάγειρες από όλο το νησί μαζί με τα παλικάρια που μαθαίνουν την τέχνη στέκονται για ώρες πάνω από τη φωτιά-σε θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 60 βαθμούς κελσίου ετοιμάζοντας το φαγητό, ξεκινώντας με την καβούρδιση-το τσιγάρισμα δηλαδή του κρεμμυδιού και του σκόρδου με ξύλινες κουτάλες, συνεχίζοντας με το κρέας και τα μπαχαρικά.
Λίγο πριν η καμπάνα του εσπερινού χτυπήσει κάποιοι υπηρέτες θα αναπαυτούν στα κελιά τους-δωμάτια κτισμένα για όσους διακονούν ή για όσους έρχονται από μακρυά- αφού βεβαιωθούν ότι είναι όλα στη θέση τους-η Εκκλησία καθαρή και στολισμένη με λουλούδια, τα παραδοσιακά εδέσματα έτοιμα, ο προαύλιος χώρος και οι τράπεζες ασβεστωμένες χωρίς τίποτα να φανερώνει τα σημάδια της εντατικής προετοιμασίας κάποιες ώρες νωρίτερα.
Μετά το πέρας του Πανηγυρικού Εσπερινού αρχίζει η διανομή του φαγητού και το σερβίρισμα που θα συνεχιστεί μέχρι τα ξημερώματα αλλά και το επόμενο πρωί.
Το μεσημέρι, ανήμερα της Αγίας Παρασκευής, όλα θα τακτοποιηθούν προσεκτικά και θα μπουν στη θέση τους περιμένοντας την επόμενη χρονιά.
Ένα γεγονός μοναδικό για όσους έχουν επισκεφτεί την Αμοργό αλλά και για όσους είναι μέρος της προετοιμασίας. Και αν το φαγητό είναι πάντα πετυχήμενο και γευστικό, και αν το κλίμα είναι ξεχωριστό είναι γιατί είναι όλα καμωμένα με αγάπη και προσεγμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Σημειώστε την ημερομηνία και ζήστε κι εσείς την ατμόσφαιρα της πιο αυθεντικής αμοργιανής φιλοξενίας.
