Τα πανηγύρια οι Αμοργιανοί τα έχουν στην καρδιά τους. Μέσα από αυτά δείχνουν σε όλους τι σημαίνει αμοργιανή φιλοξενία. Οι κυκλαδίτικες μουσικές , οι παραδοσιακοί χοροί και οι αυθεντικές αμοργιανές γεύσεις πρωταγωνιστούν και παρασύρουν τους πάντες, ντόπιους και τουρίστες, σε νησιώτικους ρυθμούς. Οι θρησκευτικές γιορτές, η αμοργιανή παράδοση ακόμα και οι παγκόσμιες ημέρες αποτελούν αφορμή για τους αμοργιανούς για γιορτή!
Λίγο πριν έρθει το καλοκαίρι χορεύουμε στο Πανηγύρι των Αγίων Πάντων
Μια πρώτη γεύση από αμοργιανό πανηγύρι, στην αρχή της θερινής σεζόν και συγκεκριμένα 56 ημέρες μετά το Πάσχα, παίρνουν όσοι βρεθούν στην Χώρα την παραμονή και ανήμερα των Αγίων Πάντων. Την προηγούμενη νύχτα μαγειρεύεται γιουβέτσι με χοιρινό και την επόμενη ημέρα μετά την Λειτουργία στην εκκλησία μοιράζεται το φαγητό και ακολουθεί η γιορτή που διοργανώνει ο πολιτιστικός Σύλλογος «Σημωνίδης» στην Πλατεία των Αγίων Πάντων.
Η Αμοργός τιμά την Ημέρα της Μουσικής
Μια ξεχωριστή γιορτή λαμβάνει χώρα στο νησί ανήμερα της παγκόσμιας ημέρας της Μουσικής στις 21 Ιουνίου. Η Αμοργός τιμά την Παγκόσμια Ημέρα της Μουσικής διοργανώνοντας τα τελευταία χρόνια Γιορτή Μουσικής στη Λόζα της Χώρας. Μαθητές του νησιού που μαθαίνουν διάφορα μουσικά όργανα όπως πιάνο, φλαούτο, αρμόνιο, βιολί και κιθάρα συμμετέχουν στην ξεχωριστή αυτή βραδιά και πλημμυρίζουν το νησί με μελωδίες. Τη συναυλία κλείνει κάθε χρόνο η σχολική χορωδία υπό τη διεύθυνση της εκπαιδευτικού Κατερίνας Σουρμελή. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Σημωνίδης».
Η γιορτή του Άι Γιάννη του Κλήδονα
Την παραμονή του Άι Γιάννη του Κλήδονα στις 23 Ιουνίου ζωντανεύει στη Λόζα της Χώρας αλλά και σε άλλα χωριά το έθιμο με τις φωτιές. Σύμφωνα με την παράδοση οι φωτιές τοποθετούνται στο κέντρο της πλατείας και οι νεαροί πηδούν πάνω από αυτές προσπαθώντας να δείξουν το θάρρος τους. Ακολουθεί νησιώτικο γλέντι!
O Ιούλιος ξεκινά με το πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων
Η προετοιμασία για το πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων συνήθως ξεκινά αρκετές ημέρες πριν την 1η Ιουλίου. Στα Θολάρια όπου βρίσκεται η ομώνυμη εκκλησία την παραμονή της ονομαστικής εορτής γίνεται εσπερινός ενώ έπειτα προσφέρεται το παραδοσιακό, αμοργιανό πατατάτο, το ξυδάτο και ακολουθεί νησιώτικο γλέντι. Την επόμενη ημέρα γίνεται περιφορά της εικόνας και μετά τη Θεία Λειτουργία προσφέρεται δωρεάν φαγητό.
Το ξακουστό πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής
Το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Κάτω Μεριά της Αμοργού, είναι το μεγαλύτερο σε ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα με πλήθος κόσμου να δίνει κάθε χρόνο το «παρών» στο νησί, μόνο και μόνο για να παρευρεθεί σε αυτή τη μεγάλη γιορτή. Οι Αμοργιανοί προετοιμάζονται για το πανηγύρι της 25ης Ιουλίου από της Αγίας Μαρίνας, στις 17 Ιουλίου.
Όλος ο κόσμος προσφέρει στην εκκλησία σιτάρι προκειμένου να γίνει αλεύρι και να φτιαχτούν με αυτό τα ψωμιά. Το ζύμωμα ξεκινά στις 23 Ιουλίου το μεσημέρι και τελειώνει το βράδυ της επόμενης ημέρας. Επίσης και στις 23 Ιουλίου ξεκινούν οι εργασίες για την παρασκευή των φαγητών. Για τις ανάγκες του πανηγυριού, διατίθενται 3 τόνοι κρέατος, αιγοπρόβατα, μοσχάρι και χοιρινό, καθώς και οι πατάτες τα οποία είναι προσφορά πίστης προς την Αγία Παρασκευή. Μαγειρεύονται σε μεγάλα καζάνια περίπου 13-15 τον αριθμό, σε παραδοσιακές παραστιές.
Στις 25 Ιουλίου σε όλο τον κόσμο, προσφέρονται σε πήλινα τα φαγητά που με πολύ κόπο και μεράκι έχουν φτιάξει οι Αμοργιανοί, το παραδοσιακό αμοργιανό πατατάτο, κριθαράκι γιουβέτσι, το κοφτό με στάρι και αμοργιανή μυζήθρα, το ξιδάτο για το ξημέρωμα, τα ρεβίθια και πιλάφι με χταπόδι για τους νηστεύοντες καθώς και το εφτάζυμο μαύρο ψωμί. Με άφθονο κρασί, βιολιά και λαούτα το κέφι και ο χορός κρατά ως το ξημέρωμα! Το βράδυ οι ντόπιοι ξαναγεμίζουν τα καζάνια για να είναι έτοιμοι για την επόμενη ημέρα. Ανήμερα της γιορτής της Αγίας στις 26 Ιουλίου και μετά τη λειτουργία που τελείται στην εκκλησία προσφέρεται στον κόσμο πατατάτο και ξυδάτο.
Το αμοργιανό ποτό, η Ψημένη, έχει γίνει και γιορτή!
Κάθε χρόνο μετά την ολοκλήρωση του εσπερινού και την αρτοκλασία στον Άγιο Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου ακολουθεί η γιορτή της Ψημένης στο γραφικό λιμάνι των Καταπόλων με πολύ χορό και άφθονη Ψημένη. Η Ψημένη είναι το παραδοσιακό ποτό του νησιού με βασικά συστατικά ρακή, μέλι, ζάχαρη και 8 διαφορετικά βότανα. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία κατά τη διάρκεια της γιορτής να δουν τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής της και φυσικά να τη γευτούν. Άλλωστε η φήμη της έχει ξεπεράσει τα όρια του νησιού και έχει απλωθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η διοργάνωση ανήκει στην Ένωση Καταπολιανών Αμοργού σε συνεργασία με τον Σύλλογο Επαγγελματιών Αμοργού και υπό την αιγίδα του Δήμου Αμοργού.
Στις 6 Αυγούστου πάμε στην Χώρα για τη Γιορτή του Χριστού
Αμοργιανοί και τουρίστες στις 6 Αυγούστου δίνουν ραντεβού στη Λόζα της Χώρας. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Σημωνίδης» διοργανώνει μετά την εορτή του Χριστού στον Φωτοδότη ένα λαϊκό πανηγύρι με ζωντανή μουσική και δωρεάν φαγητό το οποίο συνήθως είναι νηστίσιμο.
Όταν οι Αμοργιανοί γιορτάζουν το παστέλι
Την πρώτη Κυριακή μετά τον Δεκαπενταύγουστο όλος ο τόπος μοσχοβολάει παστέλι! Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Σημωνίδης» κάθε χρόνο διοργανώνει την «Γιορτή του Παστελιού». Στην πλατεία της Λόζας στην Χώρα στήνεται το καζάνι και ξεκινά η διαδικασία παρασκευής του παστελιού. Όλα τα στάδια παρουσιάζονται λεπτομερώς και οι θεατές μαθαίνουν και το παραμικρό μυστικό!
Το αμοργιανό παστέλι που φτιάχνεται μπροστά στα μάτια όλων έπειτα μοιράζεται πάνω σε φύλλο λεμονιού, όπως επιβάλλει η αμοργιανή παράδοση. Με τη συντροφιά της Ψημένης Ρακής και των μουσικών οργάνων το νησιώτικο γλέντι κρατάει έως τις πρώτες πρωινές ώρες.
Του Σταυρού φτάνουμε στο υψηλότερο σημείο του νησιού!
Το μικρό εκκλησάκι του Σταυρού βρίσκεται πάνω στο υψηλότερο βουνό της Αμοργού, τον Κρίκελο. Όλοι οι συγχωριανοί μαζεύονται από την παραμονή εκεί. Μαγειρεύουν συνήθως κατσίκι κοκκινιστό με πιλάφι και μετά τον εσπερινό στήνεται μεγάλο γλέντι με άφθονο φαγητό και κρασί για όλους. Ανήμερα του Σταυρού το πρωί η Θεία Λειτουργία τελείται στην Λαγκάδα.
Τον Δεκαπενταύγουστο γιορτάζει όλο το νησί!
Ένα μοναδικό θέαμα έχουν την τύχη να απολαύσουν όσοι βρεθούν αυτή την ημέρα στην Αμοργό και συγκεκριμένα στα Κατάπολα. Μετά τη λειτουργία ακολουθεί η περιφορά της εικόνας της Παναγιάς την οποία συνοδεύουν τα καΐκια από τη θάλασσα κορνάροντας και ρίχνοντας καπνογόνα.Το βράδυ στην πλατεία ακολουθεί νησιώτικο γλέντι.
Ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού λαμβάνουν χώρα στην Παναγιά την Επανοχωριανή, στην Αιγιάλη. Παραμονή και ανήμερα της γιορτής προσφέρεται δωρεάν φαγητό και κρασί σε όλο τον κόσμο. Το γλέντι ανήμερα της Παναγίας συνεχίζεται στην Λαγκάδα όπου στήνεται μεγάλο πανηγύρι με νησιώτικη μουσική, χορό και φυσικά ντόπιες γεύσεις όπως το πατατάτο, το ξυδάτο και η Αμοργιανή Ψημένη!
Στην Αιγιάλη για ξεροτήγανο τον Σεπτέμβριο
Το ξεροτήγανο συνοδεύει κάθε χαρούμενη στιγμή των Αμοργιανών. Στις αρχές του Σεπτεμβρίου οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα μέσω της ξεχωριστής γιορτής που διοργανώνεται στο λιμάνι της Αιγιάλης να παρακολουθήσουν εκείνη τη στιγμή τη διαδικασία παραγωγής του παραδοσιακού γλυκού και φυσικά να το γευτούν. Το ξεχωριστό αυτό δρώμενο συνοδεύουν τοπικά όργανα και χορευτικά συγκροτήματα από την Αμοργό και από άλλα νησιά. Πάντα ακολουθεί μεγάλο νησιώτικο γλέντι!
Το νησί γιορτάζει όλο το χρόνο. Δεν είναι μόνο τα πανηγύρια των καλοκαιρινών μηνών που αξίζουν το ενδιαφέρον σας. Τα δεκάδες εκκλησάκια πάνω στο νησί προσκαλούν, το καθένα στη γιορτή του, τον κόσμο να προσευχηθεί και να γίνει μια παρέα πάντα με ξεχωριστά κεράσματα για όλους.
Η Αμοργός ξεχωρίζει για την φιλοξενία και την ζεστασιά των ανθρώπων της αλλά και για τις όμορφες εικόνες που χαρίζει σε όποιον την επισκεφθεί.
Εικόνες με χρώμα, χαμόγελο, χαρά, παράδοση, Ελλάδα!
Αυτή είναι η Αμοργός μας!
Μαρία Βεκρή
