Την αντίδραση της Πανελλήνιας Ένωσης Βιντζότρατας προκάλεσαν τα όσα αναφέρει ο Σύλλογος “Προστασία Άγριας Ζωής Νάξου” αλλά και στην ανακοίνωση των Οικολόγων Πράσινων για το συγκεκριμένο μηχάνημα αλιείας.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Γιώργος Φατούρος σε δηλώσεις του στο naxostimes.gr επεσήμανε ότι η βιντζότρατα είναι το λιγότερο καταστροφικό μηχάνημα αλιείας τη στιγμή που έχει τα χαμηλότερα απορριπτόμενα: “Σύμφωνα με μελέτες του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ) τα απορριπτόμενα της βιντζότρατας κυμαίνονται από 8-10% τη στιγμή που το δίχτυ έχει απορριπτόμενα 15-26%, το γρι-γρι 26% και η μηχανότρατα 40%. Πώς λοιπόν το λιγότερα καταστροφικό εργαλείο θα πρέπει να σταματήσει να εργάζεται;”.
Αναφερόμενος στην πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης για τη βιντζότρατα, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συντάξει διαχειριστικό σχέδιο για το εν λόγω αλιευτικό εργαλείο, κάτι το οποίο θα έπρεπε να έχει γίνει από 2007.
“Το περιθώριο που μας έχει δώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016. Για το λόγο αυτό έγιναν οι μελέτες προκειμένου να συγκεντρωθούν στοιχεία, να προχωρήσει το διαχειριστικό σχέδιο και να αποσταλεί στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε.” σημείωσε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Βιντζότρατας.
Ο κ. Φατούρος καλεί όσους δεν γνωρίζουν πώς λειτουργεί το συγκεκριμένο αλιευτικό εργαλείο “να μάθουν πρώτα και μετά να σχολιάζουν”. Αναφερόμενος στην παράνομη αλιεία, σχολίασε: “Η μαρίδα που κυκλοφορεί στο εμπόριο, όταν δεν εργάζεται η βιντζότρατα είναι πέρα για πέρα παράνομη και αυτό φαίνεται και από την τιμή της, που κυμαίνεται από 8-15 ευρώ. Υπάρχουν διαφυγόντα κέρδη… Όταν εργάζεται η βιντζότρατα η τιμή της μαρίδας δεν ξεπερνά τα 10 ευρώ…”.
Η Πανελλήνια Ένωση Βιντζότρατας ωστόσο, εξέδωσε υπόμνημα σχετικά με το αλιευτικό εργαλείο που υπογράφουν ο πρόεδρος Γιώργος Φατούρος και ο γραμματέας Γιώργος Παπαδημητρίου, ενώ παραθέτει και το ερώτημα που είχε γίνει στην Ε.Ε. από τον βουλευτή των ΑΝΕΛ Νότη Μαριά και την απάντηση που έλαβε από τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Vella…
Το υπόμνημα
Η Βιντζότρατα είναι ένα παραδοσιακό, παράκτιο παραγωγικό βιώσιμο αλιευτικό εργαλείο, εξαρτώμενο από την στεριά, που δεμένο σε αυτήν τραβά τα δίχτυα με βίντσι, πολύ αργά και δεν σέρνει από πίσω, όπως η μηχανότρατα.
Η φιλοσοφία του εργαλείου, είναι τέτοια ώστε, η δύναμη έλξης να εφαρμόζεται στα πανιά του διχτυού, και όχι στα μολυβόσχοινα, τα οποία κατά την διάρκεια ανάσυρσης είναι χαλαρά και δεν ασκούν σημαντικές πιέσεις στα φυτά της ποσειδωνίας.
Η βιντζότρατα δεν πρέπει να συγχέεται με την μηχανότρατα, καθότι είναι δυναμικό εργαλείο.
Τα τελευταία χρόνια η βιντζότρατα έχει γίνει στόχος οικολογικών οργανώσεων και μερικών παρακτίων ψαράδων.
Πραγματικά πιστεύουν ότι ευθυνόμαστε για την καταστροφή της Μεσογείου ή κρύβονται άλλα συμφέροντα; Μήπως φθονούν διότι το εργαλείο αυτό είναι παραγωγικό και βιώσιμο και απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις για να εργασθεί; Μήπως ζηλεύουν γιατί δεν το έχουν και αυτοί;
Ο ευρωπαϊκός κανονισμός 1967/2006 υποχρεώνει την Ελλάδα να καταθέσει διαχειριστικό σχέδιο, για όλα τα συρόμενα εργαλεία (Μηχανότρατα, Γρι Γρι, Βιντζότρατα).
Αυτό δεν έγινε στο σωστό χρόνο, για κανένα εργαλείο.
Για την μηχανότρατα και τα γρι-γρι, ολοκληρωθήκαν το 2013, για την βιντζότρατα ακόμη .
Έχουν γίνει πολλά λάθη από προηγούμενες κυβερνήσεις, στο θέμα της βιντζότρατας. Επιτέλους πρέπει να δοθεί ριζική λύση στο πρόβλημα. Πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας σαν χώρα, και να προστατέψουμε τα συμφέροντα του εργαλείου μας, όπως κάνουν άλλα μεσογειακά κράτη, που έχουν παρεμφερή εργαλεία, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία.
Γιατί η βιντζότρατα να γίνει η πρώτη παραδοσιακή τέχνη, στην Ευρώπη, που θα πεθάνει όχι από μαρασμό αλλά από απαγόρευση;
Είμαστε 430 σκάφη σε όλη την Ελλάδα και απασχολούνται περίπου 1800-2000 άτομα. Με τις αποσύρσεις μείναμε 250 σκάφη και απασχολούνται 1000-1200 άτομα.
Υπ’ όψιν ότι η βιντζότρατα είναι το μόνο παράκτιο εργαλείο, του οποίο ο κύριος όγκος ψαριών διοχετεύεται μέσω ιχθυόσκαλας, που σημάνει έσοδα για το κράτος.
Τα αλιεύματα που αλιεύει το εργαλείο μας είναι, σύμφωνα με το ΕΛΚΕΘΕ και το ΙΝΑΛΕ 70-75% μαρίδα και σαρδέλα και 20-25% διάφορα άλλα ψάρια (γόπα, μπαρμπούνια, καλαμάρια). Γιατί λοιπόν, σε περίοδο οικονομικής κρίσης να στερήσουμε από τον φτωχό Έλληνα καταναλωτή παραδοσιακά λαϊκά και φθηνά αλιεύματα;
Γιατί να πεθαίνει το δικό μας μαριδάκι και να εισάγουμε παράνομα, μέσω Αιγαίου, μαριδάκι από Τουρκία;
Μόνο η βιντζότρατα ψαρεύει νόμιμα το μαριδάκι! Όσο μαριδάκι υπάρχει στο εμπόριο, έχει αλιευθεί παράνομα.
Η βιντζότρατα εργάζεται στο 2% της παράκτιας ζώνης λόγο μορφολογίας του βυθού της θάλασσας (σύμφωνα με το ΙΝΑΛΕ) και η ζημία που επιφέρει στα ιχθυοαποθέματα είναι μηδαμινή, εν σχέση με τα άλλα αλιεύτηκα εργαλεία.
Επιστημονικές έρευνες από ΕΛΚΕΘΕ ή ΙΝΑΛΕ συμφωνούν στις παρακάτω απορριπτόμενες ποσότητες.
ΜΗΧΑΝΟΤΡΑΤΑ 40-60% απορριπτόμενα
ΓΡΙ-ΓΡΙ 25% απορριπτόμενα
ΔΙΧΤΥΑ 16-26% απορριπτόμενα
ΒΙΝΤΖΟΤΡΑΤΑ 8-10% (από το οποία μόνο το 2% είναι εμπορεύσιμα)
Αν η βιντζότρατα ήταν υπεύθυνη για την μείωση των αποθεμάτων, πρώτης αυτής θα είχε εξαντληθεί το αλίευμα. Αυτό όμως δεν έχει συμβεί.
Η βιντζότρατα δεν είναι εργοστάσιο, ούτε μηχανότρατα, ούτε γρι-γρι, είναι παράδοση!
Η ιστορία της χάνεται στα βάθη των προ Χριστού χιλιετιών.
Ο ΟΜΗΡΟΣ την ονομάζει ΠΑΝΑΓΡΑ και ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ την αναφέρει ως ΣΑΓΗΝΗ.
Ποια είναι λοιπόν η κουλτούρα μας και η παράδοση μας;
Πώς θα επιτρέψουμε σε κάποιους άσκεφτους να καταστρέψουν αυτό το παραδοσιακό εργαλείο, που στην Κατοχή γλίτωσε τον παράκτιο πληθυσμό από την πείνα;
Όσο η βιντζότρατα εργαζόταν, το μαριδάκι πωλούνταν στον καταναλωτή 5-7 ευρώ το κιλό. Τώρα που αλιεύεται παράνομα πωλείται 10-12 ευρώ και τον Αύγουστο έως 15 ευρώ.
Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να τονίσουμε τους λόγους για τους οποίους θέλουμε και πρέπει να παραμείνει το αλιευτικό εργαλείο :
1. Είναι ελληνικός, παραδοσιακός τρόπος αλιείας. Δεν τον συναντάς πουθενά στον κόσμο παρά μόνο στην Ελλάδα.
2. Είναι το μόνο εργαλείο που ψαρεύει νόμιμα την μαρίδα, ψάρι που σύμφωνα με τις μελέτες είναι σε αφθονία στις ελληνικές θάλασσες και η διάρκεια ζωής του είναι περίπου 24 μήνες.
3. Είναι πρωτογενής τομέας, συμβάλει στα έσοδα του κράτους, καθώς ο κύριος όγκος του αλιεύματος διοχετεύεται στην αγορά μέσο των ιχθυόσκαλων.
4. Δίνει ζωή στην παραμεθόριο (3-5 άτομα πλήρωμα σε κάθε σκάφος) και μάλιστα τους δύσκολους μήνες του χειμώνα, καθώς εργάζεται 6 μήνες το χρόνο, από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο.
5. Εργάζεται μόνο στο 2% της παράκτιας ζώνης της Ελλάδας, λειτουργεί δηλαδή σε πολύ μικρό περιορισμένο και συγκεκριμένο χώρο εν σύγκριση με άλλα παράκτια εργαλεία που εργάζονται στο 100% της παράκτιας ζώνης.
6. Είναι ξεχωριστό εργαλείο, καθώς χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να εργασθεί -γνώσεις που για πολλές γενιές έχουν περάσει από πατέρα σε γιο.
7. Για να μην γίνονται παράνομες εισαγωγές μαρίδας από την Αλβανία και την Τουρκία,
8. Τέλος, επειδή δεν υπάρχει ούτε μια τεκμηριωμένη μελέτη που να αποδεικνύει ότι το εργαλείο αυτό για κάποιον λόγο πρέπει να σταματήσει, απεναντίας όλες οι μελέτες που έχουν γίνει αποδεικνύουν ότι το εργαλείο πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται.
Ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στις 30 Ιανουαρίου 2015, ο ευρωβουλευτής των ΑΝΕΛ Νότης Μαριάς, υπέβαλε την εξής Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ( Άρθρο 130 του Κανονισμού)
Ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου απαγορεύει την αλιεία με συρόμενα εργαλεία όπως η βιντζότρατα πάνω από υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) και περιορίζει τη δράση της βιντζότρατας στο 1,5 ναυτικό μίλι από την ακτή και στα 50 μέτρα βάθος για λόγους προστασίας της παράκτιας θαλάσσιας ζώνης.
Κι αυτό διότι οι βιντζότρατες ψαρεύουν κατεξοχήν από τα λιβάδια Ποσειδωνίας και πιάνουν γόνους, δηλαδή μικρά ψάρια που δεν έχουν φτάσει στο στάδιο αναπαραγωγής.
Πρόσφατα όμως στην Ελλάδα, με την υπ’ αριθμ. 10245/163681/30-12- 2014 Υπουργική Απόφαση, επετράπη η αλιεία με βιντζότρατα κοντά στις ακτές από 1.1.2015 έως 31.12.2015 με το πρόσχημα της ερευνητικής δράσης, με αποτέλεσμα να είναι άμεσος ο κίνδυνος της καταστροφής του θαλάσσιου οικοσυστήματος και της εξαφάνισης και των τελευταίων ιχθυαποθεμάτων που έχουν απομείνει.
Η παραπάνω Υπουργική Απόφαση έχει προκαλέσει την αγανάκτηση των κοινωνιών των παράκτιων περιοχών σε όλη την Ελλάδα, που βρίσκονται ήδη σε απελπιστική κατάσταση από την κάθετη μείωση των ιχθυαποθεμάτων.
Τι μέτρα προτίθεται να λάβει ώστε οι μέθοδοι ψαρέματος στην Ελλάδα να είναι σύμφωνοι με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έτσι να προστατευθεί το θαλάσσιο περιβάλλον και το εισόδημα των χιλιάδων ψαράδων που συνεχίζουν να ψαρεύουν με παραδοσιακές μεθόδους;
Η απάντηση του κ. Vella (Μάλτα) εξ ονόματος της Επιτροπής
Η Επιτροπή ενημερώθηκε από τις ελληνικές αρχές σχετικά με την υπουργική απόφαση 10245/163681/30-12-2014 για σχέδιο αλιείας με βιντζότρατα για ερευνητικούς σκοπούς στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Το σχέδιο, που καλύπτει τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου έως την 31η Δεκεμβρίου 2015, επιτρέπει την εκμετάλλευση βιντζότρατας το πολύ επί ένα εξάμηνο. Το σχέδιο υποστηρίζεται από ολοκληρωμένο ερευνητικό πρωτόκολλο που καθορίζει τις υποχρεώσεις για τη συλλογή και την αναφορά των δεδομένων. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναμένεται ότι θα δώσουν στις ελληνικές αρχές τη δυνατότητα να καθιερώσουν σχέδιο διαχείρισης για τις βιντζότρατες με κατάλληλους βιολογικούς στόχους και μέτρα διαχείρισης, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΚ} αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου (κανονισμός για τη Μεσόγειο)(1).
Οι περιορισμοί του κανονισμού για τη Μεσόγειο, δυνάμει του άρθρου 1 παράγραφος 2, δεν εφαρμόζονται σε αλιευτικές δραστηριότητες στο πλαίσιο επιστημονικών ερευνών που διεξάγονται με την άδεια και υπό την ευθύνη του κράτους μέλους. Ωστόσο, το σχέδιο προβλέπει την απαγόρευση για τις βιντζότρατες να αλιεύουν σε ήδη χαρτογραφημένους τόπους του δικτύου Natura 2000 με λιβάδια ποσειδωνίας. Συνολικά, πρόκειται για 57 λιβάδια ποσειδωνίας. Παράλληλα, οι ελληνικές αρχές έχουν δρομολογήσει έργο για την πλήρη χαρτογράφηση των εκτάσεων θαλάσσιου βυθού με λιβάδια ποσειδωνίας σε όλη την έκταση των ελληνικών υδάτων, έτσι ώστε να τις λάβουν υπόψη για το μελλοντικό σχέδιο διαχείρισης.
Η Επιτροπή δεν έχει καμία ένδειξη ότι το ερευνητικό σχέδιο για τις βιντζότρατες συνιστά απλώς πρόσχημα για να επιτραπεί η παράκτια αλιεία εν γένει. Απεναντίας, οι πληροφορίες που παρείχε η Ελλάδα μάλλον καταδεικνύουν ότι τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα δώσουν στην Ελλάδα τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο του κανονισμού της Μεσογείου, με τη σύσταση ενός έγκυρου σχεδίου διαχείρισης για το εν λόγω εργαλείο.
(1)Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου, της 21ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο θάλασσα, την τροποποίηση του κανονισμού (EOK) αριθ. 2847/93 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1626/94 (EE L409 της 30.12.2005, σσ. 9-85).
Επιστημονικά Δεδομένα – Έρευνες
Όπως επισημαίνει η Πανελλήνια Ένωση για το ζήτημα της βιντζότρατας έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές έρευνες, όπως:
1. Βασιλοπούλου, Αναστασοττούλου κ.α, ΕΛΚΕΘΕ, Αλιευτικά Νέα Τ309, 2/2008, σελ.: 59-63,
Καταλήγει, λοιπόν, η έρευνα:«σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας, τα παράκτια σκάφη που χρησιμοποιούν δίχτυα φαίνεται ότι αποφέρουν απορριπτόμενες ποσότητες οι οποίες αν και παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις, λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο του σχετικού στόλου, θα πρέπει σε επίπεδο συνόλου σκαφών να είναι σημαντικές επηρεάζοντας έτσι την ισορροπία του οικοσυστήματος.»
(Διερωτώμεθα γιατί θα πρέπει να καταργηθεί η βιντζότρατα τη στιγμή που τα στατικά δίχτυα είναι πιο καταστροφικά;)
2. Karlou-Riga C., &l. Anastopoulou, 2005. Stock Assessment of picarel (Spicara smarts) exploited by trawlers and beach seiners In the Saronikos Gulf (GFCM – GSA 22), WD, In: GFCM/SAC/SCSA, Rome Italy, 26-30 September 2005.
«Ο πληθυσμός της μαρίδας που αποτελεί τον κύριο στόχο-αλίευμα της βιντζότρατας δεν παρουσιάζει κανένα απολύτως πρόβλημα».
3. Α. Καλλιανιώτης, Π. Βιδωρής, Α. Αδαμίδου & Α. Αργυροκαστρίτης, 2000. Αλιεία με πεζότρατα στην παράκτια ζώνη του Θρακικού Πελάγους. Σύγκριση σταθμών αλιείας και εποχιακή συνεύρεση ειδών. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας και Αλιείας, Χίος 23-26 Μαΐου 2000, Πρακτικά συνεδρίου σελ. 72-77.
«Από την υποβρύχια λήψη που πραγματοποιήθηκε φαίνεται η μηδαμινή επίπτωση της ανάσυρσης του εργαλείου».
4. Πετράκης Γ., Εκτίμηση των επιπτώσεων της κατάργησης της αλιείας με βιντζότρατα στην Ελλάδα. Υπουργείο Γεωργίας, 2001 (Επιστημονικός Υπεύθυνος)
«Κάτω από 8% απορριπτόμενα και δεν έχει επίπτωση στα ιχθυαποθέματα».
5. Πετράκης Γ., «Εκτίμηση των επιπτώσεων της αλιείας με βιντζότρατα στα αλιευτικά αποθέματα» το 2009, και χρηματοδοτήθηκε από το ΕΠΑΛ 2000-2006, με Κωδ. Υποέργου: 128432/1, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με Επιλ. Δαπ.: 150,000 ευρώ.
– Έγιναν μηνιαίες δειγματοληψίες σε 13 σημεία σε όλη την Ελλάδα καθ’ όλη την χειμερινή περίοδο λειτουργίας της βιντζότρατας.
– Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την ήπια μορφή αλιείας με βιντζότρατα
– Απορριπτόμενα λιγότερο το 8% (εκ των οποίων μόνο το 2% είναι εμπορεύσιμα είδη)
– Οι εκτιμήσεις για την επίπτωση στα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι πως τόσο από επιτόπιες καταγραφές όσο και από υποβρύχιες λήψεις (ΕΛΚΕΘΕ), είναι αμελητέα (σχετική μελέτη ανέδειξε την επίπτωση στα λιβάδια από άγκυρες μικρών σκαφών πιο καταστροφική από την βιντζότρατα).
6. Κόκκορης Γ. Αν. Καθ/της, Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ενίσχυση των θαλάσσιων αποθεμάτων και τόνωση της αλιείας, 2009.
– Από 19 καταγεγραμμένες πιθανές αιτίες μείωσης των ιχθυαποθεμάτων, η βιντζότρατα βρίσκεται στην 17η θέση με συμβολή 1%.
– Από τους 100 αλιείς που ρωτήθηκαν μόνο οι 11 πρότειναν
πηγή: naxostimes.gr
