Σε μια εποχή που τα τηλέφωνα και τα social media ήταν ακόμα ένα μακρινό σενάριο οι ερωτοχτυπημένοι νέοι της Αμοργού είχαν ένα μόνο όπλο για να εκφράσουν την αγάπη τους… τη φωνή τους.
Περίμεναν άλλοτε να βραδιάσει κι άλλοτε να ξημερώσει για να φτάσουν κάτω απ΄το παραθύρι ή έξω από την πόρτα της αγαπημένης τους, με μερικούς έμπιστους φίλους και απαραιτήτως τους οργανοπαίκτες του χωριού. Εκεί όλοι μαζί τραγουδούσαν αυτοσχέδιες μαντινάδες καμωμένες ανάλογα την περίσταση…. με δυνατή φωνή και ακόμα δυνατότερο.. καρδιοχτύπι.
Η «επιχείρηση καντάδα» στηνόταν σε όλα τα χωριά της Αμοργού. Με τέσσερα, έξι ακόμα και δέκα άτομα στην παρέα τα παλικάρια της περιοχής υπό το φως το φεγγαριού και μερικούς φακούς ανα χείρας ξεκινούσαν μετά μουσικής διασχίζοντας τα σοκάκια του χωριού μέχρι να καταλήξουν στην «μούσα» του φίλου τους.
Οι πόρτες άνοιγαν και τα σπίτια φωτίζονταν εφόσον ο κύρης έδινε τη συγκατάθεση του και έτσι ζευγάρια που βλεπόντουσαν κρυφά μέχρι τότε εκδηλώνονταν. Η είσοδος στο σπίτι, το κέρασμα και τα χαμόγελα από τους γονείς της κοπέλας ήταν άτυπα η έγκριση για να προχωρήσουν οι νέοι σε αρραβώνα.
Δεν ήταν σπάνιο μάλιστα την καντάδα να την οργανώνει και να πρωτοστατεί αντί του ενδιαφερόμενου, ο πεθερός της μέλλουσας νύφης δείχνοντας έτσι ανοικτά την προτίμηση του σε αυτή, επισπεύδοντας παράλληλα το λογοδόσιμο του γιου του.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις τα πορτοπαράθυρα παρέμειναν σφραγισμένα, σημάδι ότι το σμίξιμο των νέων δεν ήταν καλοδεχούμενο από την οικογένεια.
Στην περιοχή της Κάτωμεριάς ο Σπύρος ο Βλαβιανός, ο Γιώργης Νομικός(βιόλατζης), ο Γιάννης Νομικός, στην Αιγιάλη ο Νικόλας Θεολογίτης, ο Μιχάλης Βλαβιανός, το Στεφανάκι κι άλλοι υπήρξαν μάρτυρες «μουσικών» εξομολογήσεων πολλά βράδια, διανθίζοντας τα στιχάκια με τους ήχους του βιολιού και του λαούτου τους.
Αν λοιπόν σήμερα ψάχνετε έναν πρωτότυπο τρόπο να γιορτάσετε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου μοιραστείτε με το ταίρι σας μερικά από τα παρακάτω στιχάκια που σώζονται μέχρι σήμερα, εμπνευσμένα από αμοργιανούς ερωτευμένους…μιας περασμένης εποχής που ο έρωτας στην πιο αγνή του μορφή, φανερώνονταν καθημερινά, όλο τον χρόνο με κρυφά βλέμματα, συγκρατημένα χαμόγελα και πολλή μουσική.
Άνοιξε το παράθυρο
Θέλω να σου μιλήσω
Κι αν έχεις και παράπονο
Πες μου να εξηγήσω.
Μες τα στενά σου τραγουδώ
Και με χτυπά το αγιάζι
Μα εσύ κοιμάσαι ήσυχη
για μένα δε σε νοιάζει
Όσα άστρα έχει ο ουρανός
Και φύλλα το σπαρμένο
Τόσες φορές να σε θωρώ
Την ώρα δε χορταίνω.
Αφήνω σου καληνυχτιά,
άσπρη βαγιά πλεμένη
Πάω κι εγώ να κοιμηθώ,
με την καρδιά καμένη.
Μαντινάδες Νικήτας Νομικός